Hoe ontstaat goud?

Goud is even oud of misschien wel ouder dan de aarde. Maar waar komt goud vandaan en hoe ontstaat goud?

De theorie achter het ontstaan van goud klinkt heel futuristisch en vergezocht maar het is bijzonder om te realiseren dat we ons versieren met materiaal uit de ruimte.

Wat is goud?

Goud is een basiselement en bestaat uit één atoom. Omdat het uit één atoom staat kan de mens het niet zelf namaken. Het teken voor goud, ook wel de afkorting van goud, op de elementen tabel is nummer 79 – “Au” (voor Aurum).

Het ontstaan van goud

Hoe komt goud op aarde? Het is een veelgestelde vraag. Wetenschappers gaan ervan uit dat, om goud te vormen, een fusiereactie (kernreactie) nodig is in de kern van sterren. Deze sterren moeten zwaar en groot genoeg zijn voordat zo’n reactie ontstaat. Zij moeten tussen de 8 tot 10 keer zwaarder zijn dan de zon. Deze zware sterren maken goud aan, meestal vlak voor het eind van hun bestaan. Uiteindelijk exploderen deze sterren en vormen een supernova. Bij de explosie ontstaat onder andere goud dat in gaswolken en kleine stofdeeltjes de ruimte ingeslingerd wordt en terecht komt op een planeet. Waarschijnlijk is het huidige goud tijdens een 200 miljoen jaar durende meteorietenregen op onze aarde terechtgekomen. Het goud dat nu in onze aarde gevonden wordt was al aanwezig toen de zon en de aarde ontstonden. Dit gehele proces gebeurde zo’n 4,6 miljard jaar geleden.

Waar wordt goud gevonden?

Men vindt goud in gebieden met breuklijnen in de aardkorst. Soms slaat het neer tijdens een aardbeving. Het goud is niet gelijk verdeeld is over de aarde. Het meeste goud is verzonken in de vloeibare kern van de aarde. Wetenschappers schatten dat er genoeg goud in de aardkern is om de aarde met een laag van 4 meter dik te bedekken!

De meeste goudmijnen op dit moment zijn in de Verenigde Staten, Zuid-Afrika, Indonesië en Peru.

Raakt het goud ooit op?

De goudvoorraad op aarde zal niet vanzelf aangroeien en de voorraad is schaars. De kans dat er nog stofdeeltjes met goud uit het heelal komen is zeer klein. Daarom zal goud altijd schaars en dus kostbaar blijven. Tegenwoordig worden er daarom ook steeds meer risico’s genomen om goud te delven. Men delft nu vele kilometers onder de grond en dat gaat niet altijd goed. Regelmatig horen we in het nieuws dat een goudmijn is ingestort en hierbij mensen vastzitten onder het puin of om het leven zijn gekomen.

Wat weten we nog meer van goud?

Goud is een zacht edelmetaal. De dichtheid van goud ligt iets hoger dan bij zink. Nadat het uit de aarde wordt gewonnen moet het goud eerst gescheiden worden van de omliggende elementen. Als het goud gezuiverd is wordt het gelegeerd (gemengd) met andere materialen om het harder te maken. Puur goud is namelijk te zacht om te verwerken en sieraden. Het zou door aanrakingen en stoten heel snel butsen en lelijk worden. Daarom is het nodig om het edelmetaal te versterken door het samen te voegen met andere metalen.

De zuiverheid van goud wordt gemeten in karaat. Hoe zuiverder het goud, hoe hoger het aandeel goud en hoen hoger het aantal karaat. In Nederland wordt 14 karaat, 18 karaat en 22 karaat het meest gebruikt (Respectievelijk 58,3%, 75% en 91,7% goudaandeel). De overige percentages (41,7%, 25% en 8,3%) bestaan dus uit verschillende metalen om het goud sterker te maken.

Hoe zit het met de kleuren goud?

Tegenwoordig kennen we meer dan een enkele goud kleur. De soorten goud die we kennen zijn geelgoud, witgoud en roségoud (of roodgoud). Komen deze kleuren direct zo uit de grond? Het antwoord is nee.

De basis van deze 3 verschillende soorten goud is het geelgoud in zijn pure vorm. Dit is dus het geelgoud dat gewonnen wordt in de natuur. Maar dit goud is nog niet bruikbaar voor het maken van sieraden.

• Om geelgoud te verkrijgen dat verwerkt kan worden tot juwelen en sieraden wordt het goud vermengd met zilver en koper.
• Om witgoud te verkrijgen wordt er aan het geelgoud een legering (mengsel) van palladium, zilver of zink toegevoegd. Door deze mix ontstaat een witte kleur.
• Roségoud krijgt een legering (mengsel) toegevoegd van koper en zink waardoor het een zachtroze – rode kleur krijgt. In tegenstelling tot geelgoud zal het gehalte koper hoger zijn in roségoud.

Leuk weetje

Het menselijk lichaam bevat van nature ongeveer 0,2 mg goud (berekend bij een lichaamsgewicht van 70 kg).

Nu u weet dat goud uit een kernfusie is ontstaan en uit de ruimte komt en dat het winnen van goud gevaarlijk en levensbedreigend kan zijn, kijkt u nu anders tegen uw gouden sieraden aan?